Σάββατο 14 Απριλίου 2012

Μανώλης Γλέζος

Μανώλης Γλέζος, Γιάννης Κριαράς, Σάββη Μάλλιου


Ο Μανώλης Γλέζος είναι Έλληνας δημοσιογράφος και πολιτικός της Αριστεράς, πρόεδρος της ΕΔΑ και ήρωας της Εθνικής Αντίστασης.
Γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 στο χωριό Απείρανθος Νάξου, γιος της Μάχης Ναυπλιώτου και του Νίκου Γλέζου. Το 1935 μετοίκησε στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του, όπου και τελείωσε το γυμνάσιο. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο γυμνάσιο, στην Αθήνα, εργάστηκε και ως υπάλληλος φαρμακείου. Το 1939 δημιούργησε μια αντί-φασιστική ομάδα νεολαίας ενάντια στην ιταλική κατοχή της Δωδεκανήσου και τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά.
Στην αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ζήτησε να ενταχθεί στον ελληνικό στρατό στο αλβανικό μέτωπο, αλλά απορρίφθηκε επειδή ήταν μικρότερος από την ηλικία στράτευσης. Aντ’ αυτού, εργάστηκε ως εθελοντής για το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών και από το 1941 άρχισε να σπουδάζει στην ΑΣΟΕΕ. Κατά τη διάρκεια της κατοχής εργάζεται στον δήμο της Αθήνας, ενώ παράλληλα συμμετέχει ενεργά στην αντίσταση.
Τη νύκτα της 30ης Μαΐου, ξημερώνοντας η 31η Μαΐου του 1941, αυτός και ο Απόστολος Σάντας αφαίρεσαν τη γερμανική πολεμική σημαία του Γ΄ Ράιχ, που κυμάτιζε σε ιστό στην Ακρόπολη Αθηνών, κυριολεκτικά κάτω από τα μάτια της εκεί φρουράς.
Το τολμηρό εκείνο εγχείρημα προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό που μεταδόθηκε η είδηση. Η πράξη τους ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή που καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Μάλιστα ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως "Πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης".
1945-1974
Στις 10 Αυγούστου του 1947 ανέλαβε αρχισυντάκτης και υπεύθυνος της έκδοσης της εφημερίδας μέχρι το κλείσιμό της από τις ελληνικές Αρχές.
Στις 3 Μαρτίου 1948 συνελήφθη για τις πολιτικές του πεποιθήσεις του και καταδικάστηκε αρκετές φορές με διάφορες ποινές και μια φορά σε θάνατο (Οκτώβριος 1948) για "αδικήματα τύπου" και μια φορά ακόμη σε θάνατο για παράβαση του Γ' Ψηφίσματος στις 21 Μαρτίου 1949. Εντούτοις, οι ποινές θανάτου του δεν εκτελέσθηκαν, λόγω της δημόσιας κατακραυγής.
Αν και φυλακισμένος, ο Μανώλης Γλέζος συμμετείχε στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 όπου και εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, υπό τη σημαία της Ενωμένης Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) που είχε συσταθεί μόλις πριν ένα μήνα, στις 3 Αυγούστου του 1951 και τον είχε επιλέξει στο ψηφοδέλτιό της.
1958 – Η δίκη του Γλέζου και των συνεργατών του
Το 1958, επί κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή, ο Γλέζος μαζί με μερικούς άλλους συνεργάτες του, συλλαμβάνεται στο σπίτι της αδερφής του με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της ΕΣΣΔ.
Διεθνής κινητοποίηση για το Γλέζο
Παράλληλα με το θέμα της αντιδικίας στο εσωτερικό, έχει ξεσπάσει και αντιδικία με τη Σοβιετική Ένωση και με το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης να αυξάνει. Από τα τέλη Απριλίου αρχίζουν να φτάνουν στην Αθήνα αντιπρόσωποι διεθνών οργανώσεων, οι οποίοι είτε ερευνούν το θέμα είτε προβαίνουν σε αιτήματα για παραπομπή της υπόθεσης σε τακτικά δικαστήρια. Στις αρχές Μαΐου ανακοινώθηκε η ίδρυση Διεθνούς Επιτροπής για την υπεράσπιση του Γλέζου και των συνεργατών του, με έδρα το Παρίσι. Πρόεδρος είναι ο παλαιός Γάλλος πολιτικός Πωλ Μπονκούρ. Ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη ήταν και ο Γάλλος Ζαν-Πωλ Σαρτρ.
Η υπόθεση έτσι πήρε διεθνείς προεκτάσεις. Την περίοδο εκείνη παρατηρούνταν ένα είδος κινητοποίησης η οποία προερχόταν τόσο από τα κομμουνιστικά κόμματα, τα οποία αποτελούσαν το κύριο μοχλό κινητοποίησης, όσο και από τα αντίθετα πολιτικά τους ρεύματα όπως οι φιλελεύθεροι, σοσιαλιστές, συντηρητικοί και ριζοσπάστες. Μέσα από το είδος της κινητοποίησης όλες αυτές οι πολιτικές ομάδες συνεργάστηκαν πιστεύοντας ότι οι πολιτικοί διωγμοί και τα στρατοδικεία υπονομεύουν τη δημοκρατία. Όσο προχωρούσε ο καιρός της ενάρξεως της δίκης – 9 Ιουλίου 1959 – τόσο πιο πολύ εντεινόταν οι κινητοποιήσεις και οι πιέσεις από το εξωτερικό.
Δίκη Γλέζου και στελεχών ΚΚΕ στο Στρατοδικείο
Η δίκη του Γλέζου και άλλων στελεχών του ΚΚΕ αρχίζει στις 9 Ιουλίου 1959, στο Τακτικό Στρατοδικείο Αθηνών. Στο μεταξύ, όλα τα κόμματα της Αντιπολιτεύσεως έχουν ταχθεί εναντίον της παραπομπής πολιτικών υποθέσεων στα στρατοδικεία. Παράλληλα στην Αθήνα αφικνούνται ξένοι νομικοί, εκπρόσωποι οργανώσεων και δημοσιογράφοι.
Τελικά ο Μ. Γλέζος απελευθερώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1962 ως αποτέλεσμα της δημόσιας κατακραυγής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σημειώνεται ότι η Σοβιετική Ταχυδρομική Υπηρεσία εξέδωσε το Δεκέμβριο του 1959 αναμνηστική σειρά με ένα μόνο γραμματόσημο με προσωπογραφία του Μανόλη Γλέζου. Σε αντίδραση της συγκεκριμένης έκδοσης, η Ελληνική Κυβέρνηση εξέδωσε σειρά δύο γραμματοσήμων με την προσωπογραφία του Ίμρε Νάγκι. Και οι δύο χώρες απέσυραν τις σειρές αμέσως.
Μετά τη δίκη
Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, ο Γλέζος επανεκλέχθηκε βουλευτής με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ 1961. Στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ο Γλέζος συνελήφθη τα ξημερώματα, μαζί με το υπόλοιπο των πολιτικών ηγετών και κρατήθηκε επί τέσσερα έτη διαδοχικά στο Γουδί, το Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια (Χωροφυλακής), τη Γυάρο, το Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό απ΄ όπου και απελευθερώθηκε το 1971 μετά από γενική αμνηστία. Ο συνολικός χρόνος παραμονής του Μανόλη Γλέζου στις φυλακές είναι 11 έτη και 4 μήνες, ενώ 4 έτη και 6 μήνες συμπλήρωσε στην εξορία.
1974-σήμερα
Ο Μανώλης αναλώθηκε σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να αναβιωθεί η ΕΔΑ, στην οποία ήταν γραμματέας έως το 1985 και Πρόεδρος, (μετά τον θάνατο του Ηλία Ηλιού) από το 1985 έως το 1989. Για ένα χρονικό διάστημα ανέλαβε πρόεδρος στην κοινότητα Απειράνθου, (της γενέτειράς του), όπου προσπάθησε να εφαρμόσει ένα τοπικό πείραμα δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης. Κατόπιν, κατάργησε ουσιαστικά τα προνόμια του συμβουλίου και εισήγαγε ένα σύστημα με ένα «σύνταγμα» και μια τοπική συνέλευση που είχε το συνολικό έλεγχο της κοινοτικής διοίκησης. Αυτό το πρότυπο λειτούργησε για αρκετά έτη, αλλά μακροπρόθεσμα το ενδιαφέρον των συγχωριανών του μειώθηκε και η συνέλευση εγκαταλείφθηκε.
Στις βουλευτικές εκλογές του 1981 και του 1985, ο Γλέζος εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, αυτή τη φορά με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Το 1984 έγινε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 1985 εξελέγη βουλευτής Β΄ Πειραιώς επίσης με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ.
Στις 7 Απριλίου 1999 συμμετείχε στην αποστολή της ΑΕΚ στο Βελιγράδι, η οποία αγωνίστηκε εν μέσω βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ, απέναντι στην Παρτιζάν.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 εκλέχτηκε με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού. Το 2002, διαμόρφωσε την πολιτική ομάδα Ενεργοί Πολίτες. Η πολιτική αυτή ομάδα σε συνεργασία με τον Συνασπισμό και άλλα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, μέσω του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 2004.
Στις 5 Μαρτίου του 2010, εξαιτίας του αναίτιου ψεκασμού με χημικές ουσίες στο πρόσωπό από αστυνομικούς των ΜΑΤ κατά τη διάρκεια της απεργίας, ενάντια στα επιβαλλόμενα από την Ε.Ε. μέτρα που αποφάσισε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, παρουσίασε αναπνευστικά προβλήματα και υψηλή πίεση. Την επίθεση καταδίκασε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και άλλοι πολιτικοί. Ο Μανώλης Γλέζος μαζί με άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζονταν να αναρτήσουν πανό κοντά στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.
Διακρίσεις
-Ο Μανώλης Γλέζος, το 1958, τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Δημοσιογραφίας και το 1959 με το χρυσό μετάλλιο Ζολιό Κιουρί του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης, συνέχεια αυτού λίγα χρόνια αργότερα του απονεμήθηκε το Βραβείο Ειρήνης Λένιν, το 1963.
-Επίσης του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου καθηγητή της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πάτρας το 1996 και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2001. Στις 22 Ιανουαρίου 2008 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

-Ο Μανώλης Γλέζος είναι επίτιμος δημότης της Καντάνου στον νομό Χανίων.
-
Εκτός από την πολιτική εργασία του, ο Γλέζος έχει εφεύρει ένα σύστημα για την αποτροπή των πλημμυρών, την καταπολέμηση της διάβρωσης και τη συντήρηση του υπόγειου νερού, το οποίο λειτουργεί με τη συλλογή του νερού της βροχής μέσα σε φρεάτια προκειμένου να το κατευθύνει στα υδροφόρα στρώματα.
Βιβλιογραφία
  1. Φιλοτέλεια: Η ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΉ ΣΕΙΡΑ ΤΟΥ ΙΜΡΕ ΝΑΓΚΥ τεύχος: 358, έτος : 36ον Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1959, σελίδες: 127 – 128.
  2. Φιλοτέλεια: ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ, τεύχος : 358, έτος: 36ον , Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1959, σελίδα :128
  3. Σπύρου Λιναρδάτου: Σύγχρονη ελληνική ιστορία, από τον εμφύλιο στη χούντα , τόμος ΙΙΙ, 1955 – 1961, εκδόσεις Παπαζήση, σελίδες: 458 – 465, 576 – 579.
  4. Ιστορικά Θέματα: Η διάσκεψη της Γιάλτας, Κωνσταντίνος Τσοπάνης Δρ Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Θρησκευτικών τεύχος: 17 Noέμβιος 2003 , σελίδες: 42 - 59.
  5. Κατάλογοι Δημοπρασιών Καραμήτσου 2004
  6. Στρατιωτική Ιστορία: Η Συμφωνία της Βάρκιζας, Λεωνίδας Σ. Μπαλαβέρης, τεύχος: 33 Μάιος 1999, σελίδες : 54 – 62.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου